Startaplaryň 5 esasy ýalňyşlyklary
Başlaýan telekeçiler köplenç öz işiniň bazary üýtgedýän zat boljakdygyny duýýarlar. Emma, gynansak-da, statistika düýbinden başga: ilkinji ýylda 10 startapdan 9-sy ýapylýar we 100-den diňe 1-si biznesde hakyky üstünlik gazanmagy başarýar. Elbetde, köp zat pudaga we ösüş tapgyryna baglydyr. Tejribelere garamyzda, internet kompaniýalarynyň 75% -iniň masştablaşdyryş tapgyryndan soň diri galmaýandygyny görkezýär. Geliň, “bagtlylaryň” birine nädip öwrülmelidigini we başynda ýalňyşlyklardan nädip gaça durmagy öwreneliň.
Toparyň içindäki düşünişmezlikler
Köplenç startaplary gowy dostlar, synpdaşlar ýa-da garyndaşlar gurnaýarlar. Düzgün bolşy ýaly, bu üstünlik gazanmaga goşant goşmaýar, sebäbi täsirli iş üçin esasy faktorlaryň biri güýçli topar bolup, her gatnaşyjy öz tejribesi bolan, başgalaryny diňläp bilýän topar oýunçysydyr.
Şonuň üçin taslamanyň başynda dogry topary saýlamak gaty möhümdir. Bu startap kynçylyklary ýeňip geçmäge we maýa goýumlaryny almak mümkinçiligini ýokarlandyrmaga kömek eder. Maýa goýumçylary toparyň bahalandyrylmagyna-da köp üns berýärler: iş adamlar tarapyndan amala aşyrylýar, soň bolsa gapma-garşylyk sebäpli esasy işgärleriň biri taslamany terk etmek kararyna gelse, bu ýaş kompaniýa üçin ölüm howply bolup biler.
Nädogry iş modeli ýa-da birlik ykdysadyýeti
Köplenç öz ideýasyna we tehnologiýasyna höwesli ýaş kompaniýalar, iş modelini hasaplamak üçin ýeterlik wagt sarp etmeýärler. Mysal üçin, ondan nädip pul gazanjakdyklary ýa-da ondan näçeräk gazanyp boljakdygy.
Önüm ýeterlik çylşyrymly bolsa, hasaplamaly:
- kompaniýanyň girdejisi nämeden ybarat,
- müşderini özüne çekmek üçin näçe pul gerek bolar,
- bu müşderi, kompaniýanyň hyzmatlarynda galmak we ulanmak ýa-da bu önümleri satyn almak bilen näçe wagtlap kompaniýa girdeji getirer,
- bazaryň bäsdeşler bilen doýmagy we her täze müşderini özüne çekmegiň bahasy diňe ýokarlanýarka, täze müşderileri nädip özüne çeker.
Şahsy tejribeden: Birnäçe ýyllap, EUB ýurtlaryna wiza almak üçin resminama taýýarlanyşyny awtomatlaşdyrmak bilen meşgullanýan üstünlikli startap bilen hyzmatdaşlyk etdik. Mahabat agentligim Upmedia.pro olar üçin mahabat ýerleşdirdi we müşderileri özüne çekdi. Bank gurluşlaryndan biri taslamany satyn almak bilen gyzyklandy, ýöne işewürlik modelini taýýarlamaly we banka hödürlemeli. Teamaş topar bankyň şertnamany ýapmak üçin zerur hasaplamalary taýýarlap bilmänligi sebäpli şertnama aýryldy.
Müşderiniň hakykatdanam zerur zadyny eşitmezlik ýa-da eşitmek islemezlik
Häzirki zaman dünýäsinde önüm ýa-da hyzmat müşderiniň käbir zerurlyklaryny kanagatlandyrýar we meselesini çözýär. Müşderiniň zerurlygyny köp mukdarda gözleg geçirmek arkaly kesgitläp bolýar. Ýaş kompaniýalar köplenç müşderileriniň pikirlerine ýeterlik üns bermeýärler ýa-da gözleg üçin ýeterlik serişdeleri sarp etmeýärler. Şeýle ýalňyşlyklar köplenç müşderileriň gitmegine sebäp bolýar.
Şahsy tejribeden: Restorany eltip bermek taslamasynda işledim. Topar bazary basyp alyp bilmänligi sebäpli taslama ýapyldy. Bu wagt köp bäsdeş peýda boldy (takmynan bäş kompaniýa birmeňzeş hyzmatlary hödürledi) we hyzmat ýokarda çykdy. Startap, seslenme bilen işiň ýeterlik däldigi sebäpli bu söweşde ýeňildi.
Bazar eýýäm eýelenen ýa-da entek taýyn däl
Käwagt pikirler öz wagtyndan öňe geçýär. Bu, hakykatdanam, bazar entek döredilmedik ýagdaýynda we göwrümi kompaniýanyň ösmegi üçin ýeterlik gazanç etmegine ýol bermeýär. Mysal hökmünde abuna ýazylmak arkaly täze çörek eltmäge synanyşan startap (bazar bu pikire taýyn däldi, hyzmat islemeýärdi).
Ýöne bu başgaça bolup geçýär: bazar eýýäm doly emele geldi we esasy oýunçylaryň arasynda bölünýär, ýagny bazar platoda ýerleşýär we täze startap ösüşini dowam etdirmek üçin ýeterlik mukdarda müşderi alyp bilmeýär.
Pul gutardy, maýa goýujy tapylmady ýa-da maýa goýujy bilen çynlakaý düşünişmezlikler ýüze çykdy.
Bäşinji nokat, öňki dörtlügiň manysy. Kompaniýanyň girdejisi we maýa goýujysynyň bardygyny toparyň gurluşy, iş modeliniň nämedigi, önümiň müşderi tarapyndan hakykatdanam isleýändigi ýa-da bazaryň bardygyny ýa-da ony eýelemegiň mümkindigi kesgitlenýär. Sanawda görkezilen faktorlaryň hemmesi işlenip düzülen bolsa, bu işiň netijesi maýa goýujydan we şoňa laýyklykda maýa goýumlarynyň elýeterliliginden oňyn karar bolar.
Maýa goýumlarynyň ýoklugy köplenç bu faktorlaryň käbiriniň bozulandygyny görkezýär. Mysal üçin, “CORNER” awiakompaniýasynyň bilet satuw agregatory inwestor bilen baglanyşykly kynçylyklar sebäpli takyk ýapyldy.
Telekeçi näme etmeli?
Meniň pikirimçe, iň möhüm zat, toparyň başarnykly saýlanmagy baradaky tezisdir (maýa goýujylaryň ilki seredýän topary). Toparyňyz bar bolsa, haýsydyr bir döwürde çaklamalarda ýalňyşlyklar bar bolsa we netijede ykdysadyýet birleşmese-de, iş modelini hasam kämilleşdirip we dogry birlik ykdysadyýetini gurup bilersiňiz.
Güýçli önüm topary bazardan (müşderi) seslenmeleri diňleýär we seljerýär we önümi / hyzmatlary arassalaýar. ScentBird gowy mysal bolup biler. ABŞ-nyň rus kökleri bolan bölek satuw atyr başlangyjy, iş modelini birnäçe gezek üýtgetdi we netijede uly üstünlik gazandy. Üznüksiz galan zat güýçli esaslandyryjy topar we saýlanan startap ýer boldy.
Işiňiziň başynda bazaryňyzda tejribesi bolan gowy maýa goýujy tapmak hem möhümdir. Şonuň üçin maýa goýujylar, adatça, portfeli üçin şuňa meňzeş bazarlar bilen taslamalary (startaplary) saýlaýarlar. Şeýle strategiki “hyzmatdaş” bolmak, meseläni 4-nji nokatdan çözmäge mümkinçilik berer (ýagny analitikler, düşünjeler we ýagdaýa umumy düşünmek arkaly önümiňize bazaryň zerurlyklaryna we taýýarlygyna düşünmäge).
Mundan başga-da, tejribeli maýa goýujy önümiňizde esaslandyryjylardan gizlenip bilinjek aç-açan mümkinçilikleri görüp biler. Şeýle maglumatlara aşa baha bermek kyn.
- +99361130929
- Н.Гуллаева,дом 33, MCT Agency, Ashgabat, Turkmenistan
- academy@mctagency.com
- startup_tm.com